مخاطرات حفر تونل در زمین های حاوی گاز h۲s ) مطالعه موردی تونل انتقال آب اسپر (

Authors

حسین میرمحرابی

دانشجوی دکتری، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد. محمد غفوری

استاد، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم دانشگاه فردوسی مشهد *(مسئول مکاتبات). غلامرضا لشکری پور

استاد، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم دانشگاه فردوسی مشهد. جعفر حسن پور

استادیار دانشکده علوم، دانشگاه تهران، مهندسین مشاور ساحل، تهران.

abstract

زمینه و هدف: یکی از مهم­ترین مخاطرات زمین­شناسی مهندسی و زیست محیطی در حفر تونل ها، مواجه شدن با برخی گازهای طبیعی مانند سولفید هیدروژن (h2s) در زمان حفاری می­باشد. حل مخاطرات و چالش­های مربوط به ورود این گاز به تونل ها بسیار دشوار و پرهزینه است. یکی از وظایف مهم در این شرایط، پیش بینی و برآورد میزان خطر گاز  h2s در فضاهای زیرزمینی و تعیین روش مناسب جهت مقابله با مشکلات مهندسی و زیست محیطی آن است. تونل انتقال آب اسپر در سازندهای حاوی منابع هیدروکربوری حفاری شده و از نمونه هایی است که در طی احداث آن با نشت گاز h2s مواجه شده­اند. دراین مقاله مخاطرات، ویژگی ها، قوانین ایمنی، منشا زمین شناسی و پیش بینی خطر گاز h2s و راهکارهای کاهش خطرات و مشکلات حفاری تونل، با توجه به تجربیات به دست آمده از تونل اسپر ارایه شده است. روش بررسی: برای بررسی منشا گاز h2s و انتخاب بهترین روش ها جهت مقابله با خطرات و مشکلات آن، علاوه بر بررسی تجارب موجود میزان غلظت این گاز در هوا به­طور پیوسته در سه زمان شروع، وسط و پایان هر شیفت کاری اندازه گیری گردید. هم­چنین نسبت به نمونه گیری از آب و هوای آلوده و ارسال آن به آزمایشگاه های مخصوص جهت آنالیز شیمیایی نمونه ها اقدام گردید. در همان موقع غلظت گاز مذکور به صورت هم­زمان در آب و هوای تونل به صورت صحرایی اندازه گیری شد. یافته ها: تجربیات حاصل از این پروژه نشان داد که میزان گاز موجود در تونل شرایط غیر قابل قبولی را برای کارگران ایجاد نموده است. به منظور پیش بینی خطر گاز  h2s در فضاهای زیرزمینی، می­توان از شواهدی همانند چشمه­های گوگردی، آثار مواد آلی در     رخنمون­های سنگی، شیل های آلی، تصاعد بوی گوگرد از سطح شکسته شده تازه سنگ و استشمام بوی گاز در زمان حفاری گمانه­ها استفاده نمود. نتایج آنالیزهای صورت گرفته بیانگر اینست که گاز سولفید هیدروژن غالبا به همراه آب زیرزمینی وارد تونل می­گردد و میزان قابل توجهی از آن در همان لحظات اولیه از آب آزاد می­شود. منشا این گاز با توجه به بررسی ها مرتبط با تشکیلات نفتی منطقه است. نتیجه گیری: همواره مواجهه با این گاز را در محیط های زمین شناسی مرتبط با میدان های نفتی باید جدی گرفت. هم­چنین با توجه به این­که این گاز به صورت محلول در آب وارد تونل می­شود و به محض ورود از آن آزاد می­گردد برای کاهش خطرات و مشکلات حفاری، ناچار از روش­های کنترل ورود آب زیرزمینی به داخل تونل، رقیق­سازی غلظت گاز و آموزش کارکنان و تجهیزات کمکی استفاده گردید.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مخاطرات حفر تونل در زمین های حاوی گاز H2S ) مطالعه موردی تونل انتقال آب اسپر (

زمینه و هدف: یکی از مهم­ترین مخاطرات زمین­شناسی مهندسی و زیست محیطی در حفر تونل ها، مواجه شدن با برخی گازهای طبیعی مانند سولفید هیدروژن (H2S) در زمان حفاری می­باشد. حل مخاطرات و چالش­های مربوط به ورود این گاز به تونل ها بسیار دشوار و پرهزینه است. یکی از وظایف مهم در این شرایط، پیش بینی و برآورد میزان خطر گاز  H2S در فضاهای زیرزمینی و تعیین روش مناسب جهت مقابله با مشکلات مهندسی و زیست محیطی آن ا...

full text

مخاطرات حفر تونل در زمین های حاوی گاز h2s ) مطالعه موردی تونل انتقال آب اسپر (

زمینه و هدف: یکی از مهم­ترین مخاطرات زمین­شناسی مهندسی و زیست محیطی در حفر تونل ها، مواجه شدن با برخی گازهای طبیعی مانند سولفید هیدروژن (h2s) در زمان حفاری می­باشد. حل مخاطرات و چالش­های مربوط به ورود این گاز به تونل ها بسیار دشوار و پرهزینه است. یکی از وظایف مهم در این شرایط، پیش بینی و برآورد میزان خطر گاز  h2s در فضاهای زیرزمینی و تعیین روش مناسب جهت مقابله با مشکلات مهندسی و زیست محیطی آن ا...

full text

یادداشت فنی: شرایط و مخاطرات ژئوتکنیکی تونل های بلند شهری در تهران، مطالعه موردی تونل متوسلیان

شناسایی های زمین‌شناسی مهندسی و برآورد پارامترهای ژئوتکنیکی مسیر تونل اهمیت زیادی در طراحی و اجرای موفق تونل‌ها دارند. شناسایی دقیق و کامل این پارامترها در محیط‌های شهری، با توجه به تشدید اثرات آسیب‌های ناشی از نشست و ریزش تونل‌ها اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. شناسایی پارامترها و مخاطرات ژئوتکنیکی مسیر تونل‌ها در انتخاب نوع دستگاه حفاری نیز دارای اهمیت می‌باشند. شناسایی این ویژگی ها، یکی از چالش‌ها...

full text

مطالعه عددی تاثیر درزه‌های سگمنتی و فشار تزریق بر رفتار پوشش سگمنتی تونل(مطالعه موردی: تونل انتقال آب سبزکوه)

چکیده: ماشین تونلزنی (TBM) کاربرد گسترده ای در حفر مکانیزه ی تونل های طویل در سنگ سخت دارد. در صورت انتخاب ماشین تونلزنی سپری، از سگمنت های پیش ساخته ی بتنی به عنوان پوشش دائمی تونل استفاده می شود. این نوع پوشش ذاتاً ناپیوسته بوده و فرض یکپارچگی آن جهت ساده سازی در مطالعات تحلیلی و عددی نمی تواند فرض کاملی باشد. پوشش سگمنتی، تحت بارهای مختلف وارده از سمت زمین، ماشین تونلزنی و فرایندهای مختلف تون...

full text

مقایسه روش‌های حفاری تونل در محیط‌ عمیق آبرفتی، مطالعه موردی " قطعه شماره یک تونل انتقال آب گلاس"

در عملیات احداث تونل‌ها و فضاهای امن زیرزمینی همواره چالش‌ها و مشکلات متعددی وجود دارد که اغلب روند پیشرفت کار را با کندی یا توقف مواجه می‌سازد. یکی از این چالش‌ها حفاری در زمین‌های سست بوده که در مناطق آبدار و در لایه‌های خاص، ساختاری ویژه را به وجود می‌آورد. لذا در چنین شرایطی آگاهی از روش‌های مناسب جهت بهبود وضعیت زمین و روش‌های حفاری مناسب به منظور دستیابی به حداکثر ایمنی و بازدهی عملیات بس...

full text

سیستم تهویه مناسب برای کنترل گاز متان در تونل های در حال ساخت (مطالعه موردی تونل البرز)

زمینه و هدف: روشهای مختلفی برای تهویه تونل های درحال ساخت می توان استفاده کرد. هر یک از روش‌ها دارای مزایا، محدودیت‌ها و معایبی است که در انتخاب آنها باید در نظر گرفته شود. تهویه نامناسب نرخ پیشروی را پائین آورده و شرایط کاری نامطلوبی را برای کارکنان تونل ایجاد می‌کند. این مسئله در تونل های گاز دار بحرانی‌تر بوده و ممکن است جان شاغلین در تونل و همچنین کل پروژه را بخطر اندازد. مقاله حاضر بر اساس...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
علوم و تکنولوژی محیط زیست

جلد ۱۶، شماره ویژه نامه شماره ۱، صفحات ۵۱-۶۶

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023